گالری عکسبه گزارش روابط عمومی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه، این نشست از ساعت 10 روز سهشنبه، 20 اردیبهشت 96 با تلاوت آیاتی از کلامالله مجید آغاز شد.
در ابتدای این نشست دکتر اسماعیلی، استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران، ضمن خوشامدگویی به حضار و تبریک به مناسبت فرارسیدن ولادت امام عصر (عجّل الله تعالی فرجه)، عناصر جمهوریت را برشمرد و گفت: حکومت جمهوری مبتنی بر مشارکت سیاسی مردم است و چهار عنصر دارد که عبارتاند از مشارکت مردم در تأسیس حکومت، ادارهی حکومت، نظارت بر حکومت و عنصر چهارم نافرمانی در برابر تخلفات احتمالی حکومت از هنجارها و ارزشهایی است که در آن حکومت موردقبول قرارگرفته است.
وی در ادامه با اشاره به این نکته که مردمسالاری دینی اصطلاح جدیدی است برای یک مفهوم بسیار قدیمی که از صدر اسلام مطرح بوده، اظهار داشت: حکومت مردمسالار به معنای دقیق کلمه با عناصری که حتی امروزه بهصورت کامل در حکومتهای دموکرات غربی دیده نمیشود، برای اولین بار در دین اسلام وجود داشته و سپس در کشورهای دیگر مطرحشده است.
دکتر اسماعیلی در ادامه با نقل روایتی از امام علی (ع) گفت: پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم با من عهدی بست و چنین فرمود: «وَ قَدْ کانَ رَسُولُ اللهِ، صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، عَهِدَ اِلَیَّ عَهْداً فَقالَ یَابْنَ اَبی طالِبٍ لَکَ وِلاءُ اُمَّتی، فَاِنْ وَلُوکَ فی عافِیَةٍ وَاجْمَعُوا عَلَیْکَ بِالرِّضا فَقُمْ بِاَمْرِهِمْ وَاِنِ اخْتَلَفُوا عَلیْکَ فَدَعْهُمْ»؛ (ای پسر ابوطالب، ولایت بر امت من از آن توست، اما در مقام تأسیس حکومت و تصدی منصب زعامت، یک شرط را باید رعایت کنی و آن این است که اگر مردم با رضایت خودشان خواستار حکومت تو شدند، تو امر زعامت آنها را در دست بگیر و اگر مردم نسبت به حکومت تو تمایلی نداشتند و خواستار حکومت تو نشدند، تو خودت را بر آنها تحمیل نکن. آنها را واگذار با آنچه در آن به سر میبرند). وی همچنین جایگاه امام علی (ع) را از دیدگاه پیامبر اسلام عنوان کرد و گفت: «یا علی جایگاه تو همچون کعبه است. نزد تو میآیند و تو نزد دیگران نمیروی. اگر مردم آمدند و امر زعامت حکومت را به تو واگذار کردند، بپذیر، اما اگر نیامدند، آنها را رها کن تا خودشان متوجه شوند و بیایند.» جایگاه امام نیز مانند کعبه است که به دلیل هدفی که دارد، نباید خودش را بر مردم تحمیل کند. هدف امام عبارت است از ساختن جامعهی اسلامی نمونه و این هدف با زور فراهم نمیشود.
وی در ادامه اظهار داشت: اگر امام خود را بر مردم تحمیل کند، درحالیکه مردم قدر او را نمیشناسند و خواستار حکومت او نیستند، هدفی که برای آن، امامت را بر عهده گرفته است، یعنی ساختن جامعهی اسلامی نمونه، هیچگاه تأمین نخواهد شد. لذا نقض غرض اتفاق میافتد و یکی از دلایلی که برای لزوم تحصیل رضایت عمومی جهت تشکیل حکومت میتوان اقامه کرد، همین است.
وی در ادامه تفاوت مردمسالاری دینی با الگوی اعمالی غربی را برشمرد و گفت: هدف دموکراسی غربی، تحصیل رضایت عمومی از هر راهی است، درحالیکه در مردمسالاری دینی، تحصیل رضایت عمومی از هر راهی مطلوبیت ندارد. همچنین در مردمسالاری دینی، الزاماً مردم باید آگاه شوند به لوازم تشکیل حکومت اسلامی و چگونگی ادارهی آن و سختیهایی که در این مسیر وجود دارد؛ یعنی باید شفاف با مردم برخورد شود. دانستن حق مردم شمرده میشود و مردم با آگاهی کامل و نه با فریب و شعارهای غیرواقعی، به حکومت دینی رضایت میدهند.
عضو هیئتعلمی گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران در پایان سخنانت خود گفت: در مردمسالاری دینی باید بین فرهیختگان و تودهی مردم همصدایی وجود داشته باشد، زیرا اگر این همصدایی نباشد، یعنی توده تحت تأثیر احساسات زودگذر قرارگرفتهاند و این رضایت، ریشهدار نیست؛ بنابراین رضایت ریشهدار در اسلام معتبر شمردهشده است که حتی امروز همچنین چیزی را در غرب نمیتوانید بیابید.
توضیح اینکه در پایان نشست تبادلنظر بین اساتید و کارشناس صورت پذیرفت.